" Źródła i skutki agresji w
ocenie młodzieży"
(przeprowadzonej
w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im. J. Szczepanika w Krośnie w klasach
TO przygotowanej i opracowanej przez mgr inż. Martę Bożek - Pocenty nauczyciela ZSP Nr 1 w Krośnie)
Ad.1 Interpretując rysunek twarzy wyrażający agresję 42%
badanych odczytało jako złość, 13% agresję, a 18% szyderstwo. Inne określenia
to: chciwość, przerażenie, wściekłość, nienawiść, zemsta, przebiegłość, ktoś
kto się śmieje z czyjegoś cierpienia, ktoś kto czuje wyższość nad innymi,
wrogość pełna grozy, ironiczna złość.
Ad.2 Znaczna większość badanych, bo aż78% uważa, że
najczęściej z agresją można się spotkać w miejscach publicznych takich jak:
ulica, dworzec. Tylko 3% jako miejsce częstej agresji podaje dom, a 17%szkołę.
Ad.3 64% badanych jest zdania, że z ogarniającym ich
uczuciem agresji radzi sobie tylko czasami. Zawsze umie sobie poradzić 16%, a
nigdy 2%.
Ad.4 Młodzi ludzie zapytani o wzbudzanie agresji przez
ekspansywną muzykę młodzieżową mają zdania podzielone,53%jest zdania, że może
być przyczyną agresji, 47% jest przeciwnego zdania.
Ad.5 Strach jako źródło agresji postrzega 70% badanych.
Pozostała część to tj. 30% uważa, że takie uczucie jak strach nie może stać się
przyczyną agresji.
Ad.6 W pytaniu o alkohol badani odpowiedzieli bardzo
jednomyślnie 98% jest zdania, że alkohol może być źródłem agresji i przemocy w
rodzinie. Tylko 2% jest zdania przeciwnego.
Ad.7 Alkohol i narkotyki nie mogą pomóc rozładować
uczucia agresji. Tak uważa znaczna większość, bo aż 78% ankietowanych.
Pozostała część tj. 22% szukałaby ukojenia w alkoholu i narkotykach.
Ad.8 Spokój jako uczucie przeciwne agresji uznaje 36%
badanych, 8% za takie uczucie uważa dobro. Inne określenia to: pogoda ducha,
miłość, czułość, łagodność, pomoc innym, akceptacja zrozumienie, ufność,
opanowanie, przyjaźń, tolerancja, rozsądek.
Ad.9 Za najczęstsze ofiary agresji uznane zostały
dzieci, aż57% badanych jest tego zdania, 28% jako najczęstsze ofiary agresji
podaje ludzi młodych, a 10%ludzi starszych. Inne określenia ofiar agresji to:
ludzie słabi psychicznie, osoby niewinne, które nie mogą się bronić, zwierzęta,
ludzie chorzy, rodzina, kobiety, ludzie, którzy są blisko źródła agresji, ludzie,
którzy nie wiedzą czego chcą.
Ad.10 Szkołę jako miejsce bezpieczne postrzega znaczna
większość, bo aż 82%, 18% czuje zagrożenie w szkole ze strony starszych
kolegów.
Ad.11 Złość krzykiem chce rozładować 66%, blisko połowa tej
części, 31% tłumi złość zamykając się w sobie, a 3% ma ochotę bić.
Ad.12 Znaczna część badanych, 41%zawsze umie określić
przyczynę odczuwanej złości,58% tylko czasem umie podać przyczynę. Natomiast
jej przyczyny nigdy nie potrafi określić tylko 1% pytanych.
Ad.13 Na podstawie wyrazu twarzy uczucie agresji w drugim
człowieku rozpozna 48%, nie rozpozna 2%,natomiast tylko czasem agresję z wyrazu
twarzy odczyta 46% pytanych.
Ad.14 Masowe imprezy takie jak: dyskoteka, mecz, koncert
postrzegane są przez młodzież jako źródła rodzącej się agresji. 80% badanych
widzi w dyskotece przyczynę agresji, 20% jest przeciwnego zdania. Mecz dla 88%
pytanych jest źródłem agresji, a12% uważa, że nie ma takiego zagrożenia. W
koncertach źródło agresji widzi 75%, zaś 25% jest przeciwnego zdania.
Ad.15 Programy telewizyjne jako źródło budzących się
zachowań agresywnych podało 73% badanych, natomiast dla 17% telewizja nie może
być wzorcem agresywnych zachowań.
Ad.16 36% badanych kiedy ma problemy staje się agresywna,
a 64% w wyniku rodzących się problemów nie staje się agresywna.
Ad.17 Codziennie uczucie agresji ogarnia tylko 2%
badanych, raz w tygodniu 10%,podobna część tj. 8% raz w miesiącu, kilka razy w
tygodniu 18%, kilka razy w miesiącu 37%,a rzadziej 25%
Ad.18 Na agresywne zachowanie innych ludzi 70% badanych
reaguje strachem, 20% odpowiada agresją, natomiast 10% nie reaguje wcale.
Ad.19 Ludzie o innych poglądach budzą agresję wśród 17%
zapytanych, natomiast 83% jest zdania, że ludzie o innych poglądach nie wzbudzają
w nich negatywnych uczuć.
Ad.20 Najczęstszym rodzajem agresji z jaką spotykają się
badani w swoim środowisku to agresja słowna 77%, fizycznej doświadczyło 13%
ankietowanych, a tylko 10% nie spotyka się wcale.
Opracowanie ankiety ( dokładność do 1% )
1 Jakie uczucie wyraża twarz na poniższym rysunku?
złość-42% agresja-13% szyderstwo-18%
inne-27%
2.Gdzie
najczęściej można spotkać się z agresją?
szkoła-17% dom-5%
m.publiczne-78%
3. Kiedy ogarnia
mnie uczucie agresji umiem sobie z nim poradzić:
zawsze-16% czasem-64% b.rzadko-18% nigdy-2%
4.Czy
ekspansywna, głośna muzyka młodzieżowa może wzbudzać agresję?
tak-53% nie-47%
5.Czy pod
wpływem strachu ludzie mogą stać się agresywni?
tak-70% nie-30%
6.Czy alkohol
może być źródłem agresji i przemocy w rodzinie?
tak-98% nie-2%
7.Czy alkohol lub
narkotyki mogą pomóc rozładować uczucie agresji?
tak-22% nie-78%
8.Wymień
uczucie, które jest przeciwieństwem agresji:
spokój-36% dobro-8% miłość-7%
opanowanie-10% inne-39%
9.Najczęstszymi
ofiarami agresji są:
młodzi
ludzie-28% dzieci-57% ludzie starsi-10% inni-5%
10.Czuję się
zagrożony agresją ze strony starszych kolegów w szkole:
tak-18% nie-82%
11.Kiedy jestem
zły mam ochotę:
krzyczeć-66% bić-3%
zamknąć się w sobie-31%
12.Kiedy czuję
złość potrafię określić jej przyczynę:
zawsze-41% czasem-58% nigdy-1%
13.Na podstawie
wyrazu twarzy potrafię rozpoznać w drugim człowieku agresję:
tak-48% nie-2%
czasem-46%
14.Czy masowe
imprezy mogą być dla ich uczestników źródłem agresji:
a)dyskoteka
tak-80% nie-20%
b)mecz
tak-88% nie-12%
c)koncert
tak-75% nie-25%
15.Czy programy telewizyjne mogą być źródłem agresji?
tak-73% nie-27%
16.Kiedy mam problemy staję się agresywny:
tak-36% nie-64%
17.Jak często pod wpływem różnych wydarzeń w moim życiu odczuwam
agresję?
codziennie-2% kilka razy w
tyg.-18% raz w tyg.-10% kilka razy w mies.-37%
raz w mies.-8% rzadziej-25%
18.Agresywne zachowanie innych ludzi budzi we mnie :
strach-70% agresję-20% brak reakcji-10%
19.Ludzie, którzy mają inne poglądy od moich wzbudzają we mnie agresję:
tak-17% nie-83%
20.W moim środowisku często spotykam się z agresją:
słowną-77% fizyczną-13% nie spotykam się-10%
Ankieta nt.Źródła i skutki agresji w ocenie młodzieży. została przeprowadzona w kwietniu 2001 r. w klasach: IITO, IITO/Z, IIITOa, IIITOb w ZSZ nr 1 w Krośnie. Ankietą objęto 61 dziewcząt co stanowi 5% wszystkich uczniów szkoły w wieku od 17 do 20 lat. Zgodnie z założeniami wyniki zostały opracowane zbiorowo z dokładnością do 1%. Otrzymane wyniki badań stały się podstawą do opracowania tematów ćwiczeń i warsztatów mających na celu ułatwienie rozpoznawania uczucia agresji oraz wykształcenie nawyków radzenia sobie z agresją własną i innych w różnych sytuacjach.
WNIOSKI:
Jak wynika z powyżej przedstawionych wyników badań, agresja jest zjawiskiem z jakim spotykamy się na co dzień w różnych sytuacjach. Niemożliwe jest całkowite wyeliminowanie agresji z naszego życia, dlatego tak ważne jest zdobycie umiejętności asertywnego reagowania na to zjawisko w każdej sytuacji.
Propozycje tematów ćwiczeń i warsztatów
związanych z agresją do wykorzystania w pracy z młodzieżą na lekcjach
wychowawczych:
1. Jak rozwiązywać problemy?
2.Rozpoznawanie uczuć.
3.Kultura słowa na co dzień.
4.Jak zachować się bezpiecznie na masowych imprezach(mecz, koncert, dyskoteka)?
5.Alkoholizm wśród młodzieży-jego przyczyny i skutki.
6.Przemoc wobec dzieci.
7.Jak wyrażać negatywne uczucia?
8.Jak asertywnie reagować na agresywne zachowania innych ludzi?
Ankietę przygotowała, przeprowadziła i opracowała mgr inż. Marta Bożek-Pocenty